Welkom

In kwalitatief hoogstaand onderwijs vormen twee pijlers de kern van succes: een curriculum dat gestructureerd en naadloos aansluit, en de actieve betrokkenheid van kundige docenten die samenwerken als een hecht team. In dit artikel wordt het UvA-brede Zichtbare Leerlijnenprogramma beschreven, dat bestaat uit de Zich...

Onderzoekers en docenten van de Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht en Hogeschool Leiden hebben een eerste versie van een toepassing ontwikkeld waarin studenten eigen opgaven en contexten voor statistische toetsen kunnen invoeren, die opgaven stapsgewijs uit kunnen voeren, en op elke stap feedback en hints kunn...

Scholarship of Teaching and Learning (SoTL) – onderzoek naar de eigen onderwijspraktijk – krijgt steeds meer aandacht binnen het hoger onderwijs (HO). In dit artikel delen vier Nederlandse HO-instellingen (Hogeschool Leiden, Universiteit Utrecht, Universiteit van Amsterdam en Vrije Universiteit Amsterdam) hoe zij So...

Het thema van dit artikel is holistisch onderwijs als verklarende variabele voor studentenwelzijn. Ofwel een type onderwijs waarbij leerdoelen zoals veerkracht, persoonlijke en intellectuele groei als ook levensvaardigheden, empathie en ethiek centraal staan. De drie onderzoeksvragen zijn: in welke mate vinden stude...

Honoursonderwijs wordt vaak gezien als proeftuin, waar innovatief onderwijs kan worden uitgeprobeerd voordat dit naar het bachelor-onderwijs wordt vertaald. Ook op het gebied van beoordelingen kan deze vertaling plaatsvinden. Veel beoordelingen binnen honoursonderwijs zijn holistisch waarbij de ontwikkeling over een...

Dit artikel beschrijft een onderzoek naar een nieuw model voor studieloopbaanbegeleiding binnen het hbo: ‘studiecoaching in thuisgroepen’, gericht op het versterken van binding met de opleiding en de ontwikkeling van een persoonlijk, professioneel profiel. Er is onderzoek gedaan bij vier opleidingen (drie uit de gez...

Wat zullen deelnemers toepassen in hun eigen onderwijspraktijk na afloop van een training of doorgevoerde onderwijsinnovatie? Deze vraag speelt regelmatig bij onderwijsadviseurs en onderzoekers van Risbo, Erasmus Universiteit Rotterdam. Inmiddels heeft Risbo diverse instrumenten ontwikkeld en toegepast om de impact ...

Team based learning, kortweg TBL genoemd, is een effectieve didactische onderwijsmethode waarin grote groepen studenten actief en samenwerkend leren in heterogene teams. TBL wordt wereldwijd ingezet. Ook in Nederland heeft de onderwijsmethode zijn weg gevonden in het hoger onderwijs. TBL is ontworpen om actief, gemo...

Het Nederlandse hoger beroepsonderwijs wil gelijke ontplooiingskansen voor alle studenten realiseren. Hiervoor is onderwijs vanuit hoge verwachtingen nodig. Dit vraagt om bewustwording van eigen opvattingen en bias en om reflectie op het eigen handelen gericht op afstemming op diversiteit. In deze studie is met desi...

Vele onderwijsadviseurs, trainers en onderwijsbeleidsmedewerkers in het hoger onderwijs hebben het 4C/ID model gebruikt om nieuwe curricula te ontwerpen. Jongsleden 15 november overleed Jeroen J.G. van Merrienboer, de grondlegger van deze benadering. Om hem te eren neemt OvO hier een verkorte versie over van het In ...

In het curriculum van de opleiding Fysiotherapie speelt eigen regie van de student een grote rol. Echter brengt dat soms uitdagingen met zich mee, vooral in het eerste studiejaar.
Ervaring leert dat studenten moeite hebben met regie voeren over hun leerproces, waarbij het vermogen tot zelfregulatie cruciaal is. Volge...

Door onder andere technologische veranderingen, versnelde informatietechnologieën en mondiale sociaaleconomische ontwikkelingen is de toekomst van beroepen onvoorspelbaarder geworden en zullen onverwachte en nieuwe situaties zich steeds frequenter voordoen (Susskind & Susskind, 2015). De arbeidsmarkt reageert hierop...

Deze bijdrage laat zien hoe studenten in de European Workshop van Wageningen University and Research in diverse en wisselende groepen samenwerken en hoe dat helpt adaptieve expertise te ontwikkelen.

In deze bijdrage van de Universiteit Utrecht, wordt beschreven hoe docenten van de lerarenopleiding adaptieve expertise voorleven om de ontwikkeling van adaptieve expertise van studenten te ondersteunen.

Technisch Geneeskundige is een opkomend beroep op het snijvlak van zorg en technologie. Tijdens hun TG-schappen lossen studenten technische geneeskunde van de Universiteit Twente klinische problemen op met de inzet van technologie. Om deze uitdagende leertrajecten om te zetten in adaptieve expertiseontwikkeling, bli...

In deze bijdrage van Saxion Hogeschool wordt duidelijk dat interdisciplinaire projecten een bron zijn voor de ontwikkeling van adaptieve expertise, ondersteund door opleiders die de juiste vragen stellen en studenten helpen reflecteren op de waarde van disciplinaire kennis.

Acute confrontatie met onverwachte gebeurtenissen, tijd om te vertragen in de leer-werkomgeving en de docent ‘op armlengte’ dragen bij aan adaptieve expertiseontwikkeling.

Tijdsdruk, verschillen tussen niveaus van complexiteit, inhoud van taken, en verschillende samenwerkingsverbanden, én ruimte-gevende docenten zijn een krachtige stimulans voor de ontwikkeling van adaptieve expertise.

De casus van de Hogeschool Utrecht minor Leefbare Stad maakt zichtbaar hoe hoge taakcomplexiteit in combinatie met intensieve samenwerking met een praktijkpartner bijdraagt aan de ontwikkeling van adaptieve expertise.

Zie bijlage voor de bijdrage van de Hanzehogeschool Groningen.

In deze bijdrage van de HAN een interview met de case-eigenaren Loes Vos en Nabela Zinad en onderzoeker Lotte Bus over de case Praktijkinnovatie Zorg en Welzijn waarin studenten van 10 opleidingen interprofessioneel samenwerken.

Deze bijdrage van Avans laat zien hoe studenten Ondernemerschap en Retail Management adaptieve expertise ontwikkelen in een authentieke leerwerkomgeving, waarin ze werken aan een open-eindvraagstuk. Voor de ontwikkeling van adaptieve expertise blijkt ook reflectie cruciaal.

Samenvattend

Met ons onderzoek willen we bijdragen aan een beter begrip over hoe adaptieve expertiseontwikkeling in werk gerelateerde contexten tijdens een opleiding kan worden gestimuleerd en ondersteund. Een aantal thema’s zien we hierbij terugkomen in de verschillende cases. Studenten meer regie geven over wat e...

De bevolking van de samenleving waarin we leven wordt steeds diverser, toch merken we dezelfde transformatie niet in het hoger onderwijs (Geldof, 2016; Pulinx et al., 2021). En die dubbele snelheid heeft een kost: niet alle individuen kunnen hun volle potentieel ontwikkelen; ook de maatschappij verliest, want heel w...

Universitair docenten in Nederland moeten de Basiskwalificatie onderwijs (BKO) behalen na hun aanstelling bij een universiteit en uiterlijk na een bepaalde termijn na indiensttreding die door de instellingen is vastgelegd. Het BKO-traject heeft een dubbelrol: enerzijds ontwikkeling anderzijds certificering. Kunnen w...

De Senior Kwalificatie Onderwijs (SKO) kan naar analogie van de Basis Kwalificatie Onderwijs (BKO) worden gezien als een keurmerk voor docenten in het universitair onderwijs. Evenals de BKO is een SKO een bewijs van de didactische bekwaamheid van docenten in het wetenschappelijk onderwijs, echter op een hoger niveau...

Afgestudeerde tandartsen moeten volgens het Raamplan Mondzorg 2020 beschikken over de competenties gebaseerd op het CanMEDS-model. In de masteropleiding Tandheelkunde van ACTA worden studenten competentiegericht opgeleid met behulp van Entrustable Professional Activities (EPA’s) (Ten Cate & Taylor, 2021). De student...

De juridische praktijk wordt steeds complexer en om rechtenstudenten beter voor te bereiden op een rol als jurist in de hedendaagse maatschappij wordt vaak ervaringsgericht onderwijs (experiential education) gepropageerd. In deze studie is onderzocht welke (on)mogelijkheden van online ervaringsgerichte onderwijsvorm...

In 2020 zijn de factoren die een rol spelen bij de afwezigheid van studenten bij de opleiding tot Verpleegkunde aan de Hogeschool Leiden onderzocht (Hernandez Murillo & Nielsen, 2022). Daaruit kwam een aantal factoren naar voren zoals interesse in de lesstof, toepasbaarheid van de les in het latere beroep, uitdaging...

In de huidige praktijk van het hoger beroepsonderwijs ligt de focus eerder op de ontwikkeling van academisch dan op professioneel taalgebruik. Hbo-studenten horen echter ook taalcompetent te worden in hun toekomstige beroep. Maar hoe krijgen beroepsopleidingen zicht op relevante beroepstaalcompetenties? In dit artik...

“The best way to learn is to teach.”

Frank Oppenheimer

In Train-de-Trainer en Train-de-Docent programma’s is de tijd vaak beperkt om deelnemers klaar te stomen voor het vak van trainer/docent. Hoe kun je die tijd zo effectief mogelijk benutten? Deze vraag hebben wij ons gesteld in de Train-de-Trainer cursus...

Het International Consortium for Educational Development (ICED) hield van 31 mei tot 3 juni 2022 haar dertiende conferentie in Aarhus, Denemarken. Bij het ICED zijn verschillende nationale netwerken van onderwijskundige dienstverlening (Educational Development) in het hoger onderwijs aangesloten. In totaal spreken w...

Het domein Gezondheidszorg en Welzijn van Zuyd Hogeschool ziet in living labs kansen om nauwe samenwerking tussen praktijk, onderwijs en onderzoek te realiseren. In living labs komen onderwijs en praktijkleren, onderzoek en innoveren samen. Hoe je het hoger onderwijs goed geïntegreerd krijgt in living labs is het th...

Academische vorming is een cruciaal onderdeel van elke universitaire opleiding. Bij de Universiteit van Amsterdam is in september 2016 een nieuw bachelor Geneeskunde curriculum gestart, Epicurus, waarbij meer aandacht is voor onderwijs in academische vorming. Zelfregulatie is hierin een belangrijk didactische uitgan...

Door de wereldwijde coronapandemie moest in het voorjaar van 2020 in korte tijd overgegaan worden op volledig online afstandsonderwijs. Een ongekende situatie voor het hoger onderwijs binnen en buiten Nederland. Enkele maanden na de eerste lockdown hebben wij onderzoek gedaan naar de ervaringen van docenten van de U...

Samenwerken doen we als vanzelfsprekend, ook in het Hoger Onderwijs. Toch gaat samenwerken niet altijd goed. In dit onderzoek is onderzocht of teamcoaching aan de hand van de Team Diagnostic Survey (TDS) helpt om studenten beter te laten samenwerken én presteren. Hoewel de onderzoeksresultaten niet significant zijn,...