Welkom

Beste lezer,

Opleidingen in het hoger onderwijs spelen volop in op maatschappelijke vraagstukken en veranderingen in het beroepenveld. Samen met het werkveld worden leersituaties ontworpen waarin studenten kunnen werken aan innovatieve oplossingen. Omdat daarbij hun verworven kennis alleen niet toereikend is, vr...

Door onder andere technologische veranderingen, versnelde informatietechnologieën en mondiale sociaaleconomische ontwikkelingen is de toekomst van beroepen onvoorspelbaarder geworden en zullen onverwachte en nieuwe situaties zich steeds frequenter voordoen (Susskind & Susskind, 2015). De arbeidsmarkt reageert hierop...

Deze bijdrage laat zien hoe studenten in de European Workshop van Wageningen University and Research in diverse en wisselende groepen samenwerken en hoe dat helpt adaptieve expertise te ontwikkelen.

In deze bijdrage van de Universiteit Utrecht, wordt beschreven hoe docenten van de lerarenopleiding adaptieve expertise voorleven om de ontwikkeling van adaptieve expertise van studenten te ondersteunen.

Technisch Geneeskundige is een opkomend beroep op het snijvlak van zorg en technologie. Tijdens hun TG-schappen lossen studenten technische geneeskunde van de Universiteit Twente klinische problemen op met de inzet van technologie. Om deze uitdagende leertrajecten om te zetten in adaptieve expertiseontwikkeling, bli...

In deze bijdrage van Saxion Hogeschool wordt duidelijk dat interdisciplinaire projecten een bron zijn voor de ontwikkeling van adaptieve expertise, ondersteund door opleiders die de juiste vragen stellen en studenten helpen reflecteren op de waarde van disciplinaire kennis.

Acute confrontatie met onverwachte gebeurtenissen, tijd om te vertragen in de leer-werkomgeving en de docent ‘op armlengte’ dragen bij aan adaptieve expertiseontwikkeling.

Tijdsdruk, verschillen tussen niveaus van complexiteit, inhoud van taken, en verschillende samenwerkingsverbanden, én ruimte-gevende docenten zijn een krachtige stimulans voor de ontwikkeling van adaptieve expertise.

De casus van de Hogeschool Utrecht minor Leefbare Stad maakt zichtbaar hoe hoge taakcomplexiteit in combinatie met intensieve samenwerking met een praktijkpartner bijdraagt aan de ontwikkeling van adaptieve expertise.

Zie bijlage voor de bijdrage van de Hanzehogeschool Groningen.

In deze bijdrage van de HAN een interview met de case-eigenaren Loes Vos en Nabela Zinad en onderzoeker Lotte Bus over de case Praktijkinnovatie Zorg en Welzijn waarin studenten van 10 opleidingen interprofessioneel samenwerken.

Deze bijdrage van Fontys laat zien hoe opleiders een essentiële bijdrage leveren aan de ontwikkeling van adaptieve expertise van sportkunde studenten tijdens werkplekleren. Een dagboekfragment illustreert dit vanuit het perspectief van de student.

Deze bijdrage van Avans laat zien hoe studenten Ondernemerschap en Retail Management adaptieve expertise ontwikkelen in een authentieke leerwerkomgeving, waarin ze werken aan een open-eindvraagstuk. Voor de ontwikkeling van adaptieve expertise blijkt ook reflectie cruciaal.

Samenvattend

Met ons onderzoek willen we bijdragen aan een beter begrip over hoe adaptieve expertiseontwikkeling in werk gerelateerde contexten tijdens een opleiding kan worden gestimuleerd en ondersteund. Een aantal thema’s zien we hierbij terugkomen in de verschillende cases. Studenten meer regie geven over wat e...

Hyperspecialisatie is een serieus probleem in onze hedendaagse kennissamenleving (Millgram, 2015). We weten ongetwijfeld met zijn allen steeds meer, maar ieder van ons weet op zichzelf beschouwd steeds minder. Het gebied waarin professionals aanspraak kunnen maken op expertise wordt jaar na jaar kleiner en dat betek...

Beste lezer,

OvO leest deze keer als een route: de route van professionalisering. We starten met een artikel over professionalisering als noodzaak,  in dit geval om inclusief hoger onderwijs goed van de grond te krijgen. Vervolgens een artikel over professionalisering door de BKO: hoe innoveren docenten na het b...

De bevolking van de samenleving waarin we leven wordt steeds diverser, toch merken we dezelfde transformatie niet in het hoger onderwijs (Geldof, 2016; Pulinx et al., 2021). En die dubbele snelheid heeft een kost: niet alle individuen kunnen hun volle potentieel ontwikkelen; ook de maatschappij verliest, want heel w...

Universitair docenten in Nederland moeten de Basiskwalificatie onderwijs (BKO) behalen na hun aanstelling bij een universiteit en uiterlijk na een bepaalde termijn na indiensttreding die door de instellingen is vastgelegd. Het BKO-traject heeft een dubbelrol: enerzijds ontwikkeling anderzijds certificering. Kunnen w...

De Senior Kwalificatie Onderwijs (SKO) kan naar analogie van de Basis Kwalificatie Onderwijs (BKO) worden gezien als een keurmerk voor docenten in het universitair onderwijs. Evenals de BKO is een SKO een bewijs van de didactische bekwaamheid van docenten in het wetenschappelijk onderwijs, echter op een hoger niveau...

Beste lezer,

Dit OvO nummer start met een interview met Cees van der Vleuten die binnenkort met emeritaat gaat. Zijn enorme kennis van zaken en visie op onderwijs levert een informatiedicht en zeer inspirerend gesprek op!

Aansluitend daarop een artikel over het gebruik van e-portfolio’s. Bij portfolio’s spel...

Begin 2023 gaat prof. Dr. Cees van der Vleuten met emeritaat. Hij neemt afscheid als hoogleraar onderwijskunde aan de Universiteit van Maastricht. Voor onze redacteuren Gerard Spaai en Riekje de Jong reden om hem te interviewen en een aantal actuele thema’s voor te leggen waaronder programmatisch toetsen waarvan hij...

Afgestudeerde tandartsen moeten volgens het Raamplan Mondzorg 2020 beschikken over de competenties gebaseerd op het CanMEDS-model. In de masteropleiding Tandheelkunde van ACTA worden studenten competentiegericht opgeleid met behulp van Entrustable Professional Activities (EPA’s) (Ten Cate & Taylor, 2021). De student...

De juridische praktijk wordt steeds complexer en om rechtenstudenten beter voor te bereiden op een rol als jurist in de hedendaagse maatschappij wordt vaak ervaringsgericht onderwijs (experiential education) gepropageerd. In deze studie is onderzocht welke (on)mogelijkheden van online ervaringsgerichte onderwijsvorm...

In 2020 zijn de factoren die een rol spelen bij de afwezigheid van studenten bij de opleiding tot Verpleegkunde aan de Hogeschool Leiden onderzocht (Hernandez Murillo & Nielsen, 2022). Daaruit kwam een aantal factoren naar voren zoals interesse in de lesstof, toepasbaarheid van de les in het latere beroep, uitdaging...

Beste lezer,

We hebben weer mooi leesvoer binnen gekregen. Dank aan alle auteurs!

Het eerste artikel is van de hand van IJntema en Purnot. Zij stelden zich de vraag hoe een Train-de-Trainer programma nog effectiever kan worden ingericht. Het antwoord is Collaborative Learning-by- Teaching (CLBT): samen leren door ...

Scholarship of Teaching and Learning (SoTL) is het systematisch, ‘research-informed’, benaderen van (hoger) onderwijs om het leren van studenten te bevorderen. De systematische aanpak van SoTL draagt bij aan het verbeteren van onderwijs en het leren van studenten in een specifieke onderwijssetting. Docenten worde...

Lubberta de Jong deed onderzoek bij de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht waar in het curriculum Diergeneeskunde ook getoetst wordt met programmatisch toetsen (PT)¹. In programmatisch toetsen worden belangrijke pass/fail besluiten) pas genomen nadat over een langere periode (bijv. een half jaar to...

In de huidige praktijk van het hoger beroepsonderwijs ligt de focus eerder op de ontwikkeling van academisch dan op professioneel taalgebruik. Hbo-studenten horen echter ook taalcompetent te worden in hun toekomstige beroep. Maar hoe krijgen beroepsopleidingen zicht op relevante beroepstaalcompetenties? In dit artik...

“The best way to learn is to teach.”

Frank Oppenheimer

In Train-de-Trainer en Train-de-Docent programma’s is de tijd vaak beperkt om deelnemers klaar te stomen voor het vak van trainer/docent. Hoe kun je die tijd zo effectief mogelijk benutten? Deze vraag hebben wij ons gesteld in de Train-de-Trainer cursus...

In 2021 heeft de VSNU een verkenning uitgevoerd naar de voor- en tegenargumenten van het 'reguliere' Bindend Studieadvies (BSA) met als conclusie dat de VSNU het BSA wil voortzetten en bijeffecten nader onderzocht moeten worden. Een kritische bespiegeling op deze verkenning is geschreven door dr. Rob Kickert (Erasmu...

Het International Consortium for Educational Development (ICED) hield van 31 mei tot 3 juni 2022 haar dertiende conferentie in Aarhus, Denemarken. Bij het ICED zijn verschillende nationale netwerken van onderwijskundige dienstverlening (Educational Development) in het hoger onderwijs aangesloten. In totaal spreken w...

Het domein Gezondheidszorg en Welzijn van Zuyd Hogeschool ziet in living labs kansen om nauwe samenwerking tussen praktijk, onderwijs en onderzoek te realiseren. In living labs komen onderwijs en praktijkleren, onderzoek en innoveren samen. Hoe je het hoger onderwijs goed geïntegreerd krijgt in living labs is het th...

Academische vorming is een cruciaal onderdeel van elke universitaire opleiding. Bij de Universiteit van Amsterdam is in september 2016 een nieuw bachelor Geneeskunde curriculum gestart, Epicurus, waarbij meer aandacht is voor onderwijs in academische vorming. Zelfregulatie is hierin een belangrijk didactische uitgan...

Studenten worden ingezet voor het geven, maar ook het ontwerpen en toetsen van onderwijs. Het landelijke initiatief StudentKwalificatieOnderwijs, kortweg StuKO, wil de ondersteuning die deze student-docenten krijgen, verbeteren. Daarnaast beoogt het StuKO de inspanningen van student-docenten te erkennen en waarderen...

Door de wereldwijde coronapandemie moest in het voorjaar van 2020 in korte tijd overgegaan worden op volledig online afstandsonderwijs. Een ongekende situatie voor het hoger onderwijs binnen en buiten Nederland. Enkele maanden na de eerste lockdown hebben wij onderzoek gedaan naar de ervaringen van docenten van de U...

Samenwerken doen we als vanzelfsprekend, ook in het Hoger Onderwijs. Toch gaat samenwerken niet altijd goed. In dit onderzoek is onderzocht of teamcoaching aan de hand van de Team Diagnostic Survey (TDS) helpt om studenten beter te laten samenwerken én presteren. Hoewel de onderzoeksresultaten niet significant zijn,...